De Glorious Revolution: Een Britse Coup d'état die de Macht Veranderde en een Koningin Ontronde

De Glorious Revolution: Een Britse Coup d'état die de Macht Veranderde en een Koningin Ontronde

Het jaar 1688 staat bekend als het jaar van de Glorious Revolution, een periode vol politieke turbulentie en verandering in Engeland. Deze gebeurtenis markeert niet alleen een belangrijke mijlpaal in de Britse geschiedenis, maar heeft ook diepgaande gevolgen gehad voor de ontwikkeling van democratie en constitutioneel bestuur in Europa. Het was een tijdperk waarin loyaliteit aan de kroon werd uitgedaagd, religieuze tolerantie werd aangevochten en de macht van het volk begon te groeien.

De Glorious Revolution begon met ontevredenheid over het bewind van koning Jacobus II. Zijn katholieke geloof en zijn pogingen om de Engelse wetgeving naar zijn hand te zetten wekten argwaan bij veel leden van het parlement, die vooral angstig waren voor een heropleving van de katholieke macht in Engeland. De loyaliteit van veel protestantse edelen en politici lag niet bij Jacobus II. Zij zagen hem als een bedreiging voor hun religieuze vrijheid en politieke invloed.

Tegen deze achtergrond ontstond een bondgenootschap tussen prominente Engelse figuren, waaronder Willem III van Oranje, de stadhouder van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en schoonzoon van Jacobus II. Willem had zich gecommitteerd aan de rechten van de protestantse bevolking in Engeland en zag zijn kans om te interveniëren en de macht over te nemen.

De invasie van Willem III op 5 november 1688 markeerde het begin van de Glorious Revolution. Zijn troepen landden in Devon met een leger dat gesteund werd door een aanzienlijke vloot, waarmee ze een militaire overwinning tegen Jacobus II’s zwakke leger verzekerden. De koning had weinig steun van zijn eigen volk en vluchtte naar Frankrijk, waardoor de weg vrij was voor Willem III om de troon te bestijgen.

Deze revolutie werd “Glorious” genoemd omdat hij zonder veel bloedvergieten plaatsvond. Het parlement accepteerde Willem III als mede-soeverein samen met Mary II, zijn vrouw en dochter van Jacobus II. De macht van de monarchie werd beperkt door een “Bill of Rights” die in 1689 werd aangenomen. Deze belangrijke wet garandeerde fundamentele rechten voor burgers, zoals vrijheid van godsdienst, het recht om parlement te kiezen, en beperkte de macht van de monarch.

De Glorious Revolution had verstrekkende gevolgen voor Engeland en de rest van Europa:

  • Het vestigde parlementair bestuur: De revolutionaire gebeurtenissen markeerden een belangrijke stap naar een constitutionele monarchie met een parlement dat een actieve rol speelde in de besturing van het land.
  • Religieuze tolerantie werd verbeterd: De “Act of Toleration” uit 1689 verleende protestantse dissenters, zoals Quakers en Presbyterians, meer religieuze vrijheid.
  • De Glorious Revolution inspireerde andere revoluties: Het succes van de Engelse revolutionaire beweging gaf hoop aan andere volkeren die streven naar verandering en meer politieke invloed.

Terwijl de Glorious Revolution een belangrijke mijlpaal in de Britse geschiedenis markeert, was het niet zonder kritiek. Sommigen beargumenteren dat Willem III’s invasie een soort coup d’état was, en dat de macht van de monarch alleen beperkt werd om de belangen van de rijke elite te dienen.

De rol van Anne in de Britse geschiedenis:

Terwijl Willem III en Mary II de troon bestiegen tijdens de Glorious Revolution, zou hun dochter Anne de laatste Stuart-monarch worden. Haar bewind begon in 1702 na de dood van Willem III en duurde tot 1714.

Anne was een vrouw met een sterke persoonlijkheid die zich doorzette in een wereld gedomineerd door mannen. Ze staat bekend om haar toewijding aan de Anglicaanse Kerk en haar beslissing om de “Act of Union” te ondertekenen, die Engeland en Schotland samenvoegde tot het Koninkrijk Groot-Brittannië in 1707.

De Glorious Revolution was een keerpunt in de Britse geschiedenis. De gebeurtenissen van 1688 hebben de grondslagen gelegd voor de moderne Britse democratie, waar de macht van de monarch beperkt is en het parlement een belangrijke rol speelt in de besturing van het land.

Tabel: Belangrijke figuren tijdens de Glorious Revolution:

Naam Rol
Willem III van Oranje Stadhouder van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden; mede-koning van Engeland
Mary II Dochter van Jacobus II, mede-koningin van Engeland
Jacobus II Koning van Engeland; ontvluchtte naar Frankrijk na de revolutie
John Churchill, 1st Duke of Marlborough Generaal die Willem III steunde tijdens de invasie

De Glorious Revolution is een fascinerend hoofdstuk in de Britse geschiedenis. Het toont hoe macht kan verschuiven, hoe ideeën over vrijheid en rechtvaardigheid kunnen leiden tot radicale verandering, en hoe de actie van individuen het verloop van de geschiedenis kan beïnvloeden.